Tworzenie pierwszej aplikacji w Yii =================================== W tym rozdziale pokażemy jak utworzyć Twoją pierwszą aplikacje, po to, abyś nabył niezbędnego doświadczenia w pracy z Yii. Aby utworzyć nową aplikację Yii użyjemy `yiic` (narzędzia linii poleceń) oraz `Gii` (potężnego, przeglądarkowego generatora kodu) pozwalających na automatyczne generowanie kodu dla określonych zadań. Dla wygody przyjmijmy, że `YiiRoot` jest katalogiem, w którym zainstalowano Yii, a `WebRoot` to główne miejsce na naszym serwerze. Uruchom `yiic` z wiersza poleceń w następujący sposób: ~~~ % YiiRoot/framework/yiic webapp WebRoot/testdrive ~~~ > Note|Uwaga: uruchamiając `yiic` na Mac OS, Linuksie lub Uniksie być może będziesz > musiał zmienić uprawnienia pliku `yiic` tak, aby stał się on wykonywalnym. > Alternatywnie możesz użyć tego narzędzia następująco: > > ~~~ > % cd WebRoot > % php YiiRoot/framework/yiic.php webapp testdrive > ~~~ Powyższe instrukcje utworzą szkielet aplikacji Yii w katalogu `WebRoot/testdrive`, który posiada strukturę katalogów wymaganą przez większość aplikacji Yii. Bez pisania nawet pojedynczej linijki kodu, możemy przetestować naszą pierwszą aplikację Yii poprzez wpisanie następującego adresu URL w przeglądarce: ~~~ http://hostname/testdrive/index.php ~~~ Jak widać aplikacja składa się z czterech stron: strony domowej, o nas, kontaktowej i logowania. Strona kontaktowa zawiera formularz kontaktowy, poprzez który użytkownik może wysłać swoje zapytanie do webmastera. Strona logowania pozwala zaś użytkownikowi na uwierzytelnienie, poprzedzającą dostęp do uprzywilejowanych zasobów. Poniższe zrzuty ekranów prezentują więcej szczegółów.      Poniższy diagram prezentuje strukturę naszej aplikacji. Aby dowiedzieć się więcej zajrzyj do działu [konwencje](/doc/guide/basics.convention#directory). ~~~ testdrive/ index.php skrypt startowy aplikacji internetowej index-test.php plik skryptu startowego dla testów funkcjonalnych assets/ zawiera opublikowane zasoby css/ zawiera pliki CSS images/ zawiera pliki obrazów themes/ zawiera motywy aplikacji protected/ zawiera chronione pliki aplikacji yiic skrypt yiic dla systemów Linux/Unix yiic.bat skrypt yiic dla systemu Windows yiic.php skrypt PHP dla linii poleceń commands/ zawiera spersonalizowane polecenia 'yiic' shell/ zawiera spersonalizowane polecenia 'yiic shell' components/ zawiera komponenty wielokrotnego użytku Controller.php klasa bazowa dla wszystkich klas kontrolerów UserIdentity.php klasa 'UserIdentity', służąca uwierzytelnieniu config/ zawiera pliki konfiguracyjne console.php konfiguracja aplikacji konsolowej main.php konfiguracja aplikacji webowej test.php konfiguracja dla testów funkcjonalnych controllers/ zawiera pliki klas kontrolerów SiteController.php klasa domyślnego kontrolera data/ zawiera przykładowe bazy danych schema.mysql.sql przykładowy schemat bazy danych dla MySQL schema.sqlite.sql przykładowy schemat bazy danych dla SQLite testdrive.db plik przykładowej bazy danych w SQLite extensions/ zawiera rozszerzenia firm trzecich messages/ zawiera przetłumaczone komunikaty models/ zawiera pliki klas modeli LoginForm.php model formularza dla akcji logowania 'login' ContactForm.php model formularza kontaktowego dla akcji 'contact' runtime/ zawiera tymczasowo generowane pliki tests/ zawiera skrypty testów views/ zawiera pliki widoku i układu (ang. layout) kontrolera layouts/ zawiera pliki układów (ang. layout) dla widoków main.php podstawowy widok dzielony przez wszystkie strony column1.php układ dla stron jednokolumnowych column2.php układ dla stron dwukolumnowych site/ zawiera pliki widoków dla kontrolera 'site' pages/ zawiera "statyczne" strony about.php widok dla strony "o nas" (ang. about) contact.php widok dla akcji 'contact' error.php widok dla akcji 'error' (wyświetlającej zewnętrzne błędy) index.php widok dla akcji 'index' login.php widok dla akcji 'login' ~~~ Łączenie się z bazą danych ---------------------- Większość aplikacji webowych wykorzystuje bazy danych. Nasz aplikacja testowa nie jest tu wyjątkiem. Aby użyć bazy danych musimy poinformować aplikację jak ma się z nią połączyć. Jest to realizowane przez plik konfiguracyjny `WebRoot/testdrive/protected/config/main.php` przedstawiony poniżej: ~~~ [php] return array( ...... 'components'=>array( ...... 'db'=>array( 'connectionString'=>'sqlite:protected/data/testdrive.db', ), ), ...... ); ~~~ Powyższy kod instruuje Yii, że aplikacja powinna łączyć się z bazą danych SQLite `WebRoot/testdrive/protected/data/testdrive.db` jeśli zajdzie taka potrzeba. Zauważ, że baza danych SQLite jest już załączona do szkieletu aplikacji, który przed chwilą wygenerowaliśmy. Ta baza danych zawiera jedynie tabelę o nazwie `tbl_user`: ~~~ [sql] CREATE TABLE tbl_user ( id INTEGER NOT NULL PRIMARY KEY AUTOINCREMENT, username VARCHAR(128) NOT NULL, password VARCHAR(128) NOT NULL, email VARCHAR(128) NOT NULL ); ~~~ Jeśli chcesz używać bazy danych MySQL, powinieneś użyć załączonego pliku schematu MySQL `WebRoot/testdrive/protected/data/schema.mysql.sql` aby utworzyć bazę danych. > Note|Uwaga: Aby używać funkcjonalności bazodanowych Yii, potrzebujemy udostępnić rozszerzenie PHP PDO oraz rozszerzenia PDO dla poszczególnych sterowników. Dla aplikacji testowej, potrzebujemy włączyć oba rozszerzenia `php_pdo` oraz `php_pdo_sqlite`. Implementowanie operacji CRUD ----------------------------- Ta część to czysta zabawa. Chcemy zaimplementować operacje CRUD (od ang. create - tworzenie, read - odczyt, update - aktualizacji i delete - usuwanie) dla tabeli `tbl_user`, którą przed chwilą utworzyliśmy. Operacje te są powszechnie wymagane w typowych aplikacjach. Zamiast męczyć się pisząc kod możemy skorzystać z `Gii` -- potężnego przeglądarkowego generatora kodu. > Info|Info: Gii dostępne jest poczynając od wersji 1.1.2. Wcześniej mogliśmy używać wspomnianego narzędzia `yiic` w celu osiągnięcia tego samego efektu. Aby uzyskać więcej szczegółów na ten temat, przejdź do rozdziału [implementowanie operacji CRUD z Yii](/doc/guide/quickstart.first-app-yiic). ### Konfigurowanie Gii Aby używać Gii musimy najpierw zmienić plik `WebRoot/testdrive/protected/config/main.php`, który określany mianem [konfiguracji aplikacji](/doc/guide/basics.application#application-configuration): ~~~ [php] return array( ...... 'import'=>array( 'application.models.*', 'application.components.*', ), 'modules'=>array( 'gii'=>array( 'class'=>'system.gii.GiiModule', 'password'=>'tutaj wprowadź hasło', ), ), ); ~~~ Teraz możesz odwiedzić adres URL `http://hostname/testdrive/index.php?r=gii`. Zostaniemy tam poproszeni o wprowadzenia hasła, które powinno zgadzać się z tym, które przed chwilą podaliśmy w konfiguracji aplikacji. ### Generowanie modelu użytkownika Po zalogowaniu się, kliknij na link `Model Generator`. Spowoduje to przeniesienie nas do następującej strony generującej model.  W polu nazwy tabeli `Table Name`, wprowadź `tbl_user`. W polu klasy modelu `Model Class` wprowadź `User`. Następnie naciśnij przycisk podglądu `Preview`. Spowoduje to ukazanie się nam nowego pliku z kodem, który ma zostać wygenerowany. Teraz naciśnij przycisk generowania `Generate`. Nowy plik o nazwie `User.php` zostanie wygenerowany w katalogu `protected/models`. Wygenerowana w ten sposób klasa modelu `User` pozwoli nam porozumiewać się z tabelą bazy danych `tbl_user` w sposób obiektowy, co zostanie opisane w dalszej części przewodnika, ### Generowanie kodu CRUD Po utworzeniu pliku klasy modelu wygenerujemy kod który implementuje operacje CRUD na danych wejściowych użytkownika. Wybieramy, pokazany poniżej, generator operacji CRUD `Crud Generator` w Gii:  W polu modelu klasy `Model Class` wpisz `User`. W polu identyfikatora kontrolera `Controller ID` wpisz `user` (małymi literami). Następnie naciśnij przycisk podglądu `Preview` a następnie przycisk generowania `Generate`. Zakończyliśmy generowanie kodu CRUD. ### Dostęp do stron CRUD Nacieszmy się teraz efektami naszej pracy otwierając następujący adres URL: ~~~ http://hostname/testdrive/index.php?r=user ~~~ Spowoduje to wyświetlenie listy użytkowników z tabeli `tbl_user`. Kliknij przycisk `Create User` znajdujący się na tej stronie. Zostaniesz przeniesiony do strony logowania, o ile wcześniej nie zalogowałeś się. Po zalogowaniu zobaczymy formularz wprowadzania danych, który pozwoli nam dodać nowego użytkownika. Wypełnij formularz i kliknij przycisk `Create`. Jeżeli wystąpił jakikolwiek błąd danych wejściowych, pojawi się zgrabny komunikat informujący o błędzie co ustrzeże nas przed zapisaniem niepoprawnych danych. Wracając do listy użytkowników powinniśmy zauważyć nowo dodanego użytkownika. Aby dodać kolejnych użytkowników powtórz powyższe kroki. Zauważ, że strona z listą użytkowników podlega automatycznemu podziałowi na strony, jeśli w tabeli istnieje zbyt wiele użytkowników by wyświetlić ich na jednej stronie. Jeżeli zalogowaliśmy się jako administrator używając użytkownika/hasła `admin/admin`, możemy odwiedzić stronę administrowania użytkownikami pod adresem: ~~~ http://hostname/testdrive/index.php?r=user/admin ~~~ Powyższe wywołanie spowoduje pokazanie się nam wpisów z użytkownikami przy użyciu ładnego formatu tabelarycznego. Możemy klikać w nagłówki komórek, aby uporządkować odpowiadającą mu kolumnę. Możemy klikać przyciski w każdym wierszu danych w celu wyświetlenia, aktualizacji lub usunięcia odpowiadającego im wiersza danych. Możemy przeglądać pozostałe strony. Możemy również filtrować i wyszukiwać interesujące nas dane. Wszystkie te praktyczne funkcjonalności nie wymagały od nas napisania choćby pojedynczej linijki kodu!  